By VJR Nephro November 12, 2025
Landmark Trial จากงาน ASN Kidney Week 2025
PISCES Study: Fish Oil Supplementation in Chronic Hemodialysis
การศึกษา Protection against Incidences of Serious Cardiovascular Events Study (PISCES) เป็นงานวิจัยที่ประเมินผลของ fish-oil supplementation ในการลดความเสี่ยง cardiovascular (CV) events ในผู้ป่วยที่ได้รับ chronic hemodialysis (HD)
พื้นหลังของ n-3 Polyunsaturated Fatty Acids (PUFAs)
- ผลของกรดไขมันไม่อิ่มตัวเชิงซ้อนชนิด n-3 PUFAs ต่อการลดความเสี่ยงของโรคหัวใจและหลอดเลือดถูกกล่าวถึงมากว่า 50 ปี แต่ผลลัพธ์ยังไม่ชัดเจน
- บางการศึกษาชี้ว่า การได้รับ n-3 fatty acids อาจลดความเสี่ยง CV events ในประชากรทั่วไป
- ระดับ n-3 fatty acids ที่ต่ำในเลือดสัมพันธ์กับ ความเสี่ยงโรคหัวใจและหลอดเลือดที่เพิ่มขึ้น
ความเกี่ยวข้องกับผู้ป่วยไตเรื้อรัง
- ผู้ป่วย chronic hemodialysis มักมีระดับกรดไขมัน n-3 ต่ำกว่าประชากรทั่วไป
- อย่างไรก็ตามยังไม่มีข้อมูลชัดเจนว่าการให้อาหารเสริม n-3 มีประโยชน์ในกลุ่มนี้หรือไม่
- PISCES จึงถูกออกแบบเพื่อทดสอบผลของ fish-oil supplementation: 4 g/day (1.6 g EPA + 0.8 g DHA) รับประทานวันละครั้ง
การออกแบบการศึกษา
- การศึกษาแบบ RCT, double-blinded, placebo-controlled, multicenter
- ประเทศ: แคนาดา + ออสเตรเลีย
- ศูนย์วิจัย: 26 centers
- จำนวนผู้เข้าร่วม: n = 1,228
- Randomization: 1:1 → fish oil vs corn-oil control
- Primary outcome: serious CV events
- รวม fatal & nonfatal MI
- stroke
- sudden/nonsudden cardiac death
- amputation จาก peripheral arterial disease
ผลลัพธ์หลัก (Primary Outcome)
หลังติดตาม 3.5 ปี
- Fish oil ลดการเกิด serious CV events ได้ 43%
- HR 0.57 (95% CI 0.47–0.70, P < 0.001)
- มีประโยชน์ทั้ง:
- Secondary prevention: HR 0.50
- Primary prevention: HR 0.55
ผลลัพธ์รอง (Secondary Outcomes)
Fish oil ลดความเสี่ยงของ:
- Cardiac death: HR 0.55
- Non-cardiac death: HR 0.77
- Myocardial infarction: HR 0.56
- Stroke: HR 0.37
- Amputation: HR 0.57
All-cause mortality มีแนวโน้มลดลง แต่ไม่ถึงระดับนัยสำคัญ
- HR 0.89 (95% CI 0.73–1.01)
Adherence Assessment
ประเมิน adherence โดยสุ่มตรวจ plasma phospholipid EPA ที่ 3 เดือน
- พบว่ากลุ่ม fish oil มีระดับ EPA เพิ่มขึ้นอย่างชัดเจน
- ยืนยันว่ากลุ่ม control ไม่ได้รับ n-3 จากแหล่งอื่นในระดับที่รบกวนผลลัพธ์
ความปลอดภัย (Safety)
แม้ omega-3 อาจมีผลต่อ platelet aggregation ซึ่งเป็นประเด็นสำคัญในผู้ป่วย HD ที่มีความเสี่ยงต่อ bleeding
- ไม่พบ bleeding risk เพิ่มขึ้น
- ไม่พบการเพิ่มขึ้นของ major adverse events อื่น ๆ
จุดแข็งของการศึกษา
- ขนาดใหญ่, multicenter, multinational
- มีผู้ป่วย Southeast Asian ~12%
- ระยะติดตามยาว 3.5 ปี
- Power เพียงพอ
- อย่างไรก็ตาม ประชากรที่ศึกษาเฉพาะ HD เท่านั้น
- ไม่รวม CKD5-PD หรือ CKD5-ND
ประเด็นเกี่ยวกับ Placebo Control
- ใช้ corn oil เป็น placebo ซึ่งเป็น n-6 PUFA
- n-6 PUFA อาจมีฤทธิ์ pro-inflammatory
- แต่ผู้วิจัยอ้างอิงข้อมูลก่อนหน้า พบว่า corn-oil vs omega-3 ไม่มีผลต่างด้าน CV outcomes อย่างมีนัยสำคัญ
🔍 สรุปผลการศึกษา
การศึกษา PISCES พบว่า:
การให้ fish oil ขนาดสูงทุกวันในผู้ป่วย chronic hemodialysis สามารถลดการเกิด serious cardiovascular events ได้อย่างมีนัยสำคัญ ทั้งในด้าน primary และ secondary prevention
นี่ถือเป็นหนึ่งในงานวิจัยแรกที่แสดงประโยชน์เชิงชัดเจนด้าน reduction of CV risk ในผู้ป่วยฟอกเลือด ขณะที่งานวิจัยก่อนหน้านี้ เช่น antiplatelets, anticoagulants หรือ statins ยังไม่แสดงประโยชน์ที่ชัดเจนใน primary prevention
ผลลัพธ์นี้อาจมีศักยภาพในการเปลี่ยนแนวทางการดูแลผู้ป่วย ESRD ที่ฟอกเลือดในอนาคตอย่างมีนัยสำคัญ